Ομιλία Λουκά Χριστοδούλου, Πρόεδρου Κέντρου Σπουδής και Ανάδειξης Μικρασιατικού Πολιτισμού Δήμου Νέας Ιωνίας, ερευνητή και συγγραφέα στην 6η εσπερίδα του Ανοιχτού Διαρκούς Συνεδρίου «100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή» του Κέντρου Μικρασιατικού Πολιτισμού & Ανάδειξης Σύγχρονης Ιστορίας του Δήμου Καισαριανής “Διαχείριση Πολιτισμικής Κληρονομιάς: Tα μεγάλα ιδρύματα Μικρασιατικής πολιτιστικής κληρονομιάς στην Καισαριανή”
Κατ’ αρχήν θα ήθελα να ευχαριστήσω την Οργανωτική Επιτροπή και τον δήμαρχο Καισαριανής κ. Χρήστο Βοσκόπουλο για την πρόσκληση στη μετριότητά μου, αλλά και γενικότερα τις προσπάθειες που γίνονται από πλευράς δήμου για την ανάδειξη και σπουδή του Μικρασιατικού Πολιτισμού.
Εκατό χρόνια μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και ακόμα το Ελληνικό Κράτος δεν δέησε να υπάρξει μια έδρα Μικρασιατικών Σπουδών σε ένα Ελληνικό Πανεπιστήμιο, αφήνοντας αυτό το μεγάλο θέμα σε συλλόγους, φορείς και ιδιώτες. Νομίζω ότι θα είναι η επόμενη κοινή μας προσπάθεια να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να απαιτήσουμε, ναι να απαιτήσουμε αυτό που δικαιούμαστε.
Θα ξεκινήσω την τοποθέτησή μου αναλύοντας μέσα από τη βιβλιογραφία τις έννοιες «πολιτιστική κληρονομιά» και «διαχείριση» ή αν θέλετε «διατήρηση». Εν συνεχεία βέβαια θα εστιάσω την προσοχή μου στη Μικρασιατική κληρονομιά, γιατί θεωρώ αυτό είναι και το ειδικότερο νόημα αυτής της εσπερίδας και θα αναφερθώ στο έργο του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. δήμου Ν. Ιωνίας.
Πολιτιστική Κληρονομιά είναι το κληροδότημα από φυσικά αντικείμενα χαρακτηριστικά μιας κοινωνίας, τα οποία έχουν κληροδοτηθεί από τις παλαιότερες γενιές και διατηρούνται στο παρόν ενώ παράλληλα παραχωρούνται στο μέλλον για να επωφεληθούν οι επόμενες γενιές. Ο όρος Πολιτιστική Κληρονομιά περιλαμβάνει τον απτό πολιτισμό (όπως κτίρια, μνημεία, τοπία, βιβλία, έργα τέχνης και τεκμήρια), τον άυλο πολιτισμό (όπως τη λαογραφία, τις παραδόσεις, τη γλώσσα και τη γνώση) και τη «φυσική» κληρονομιά, που περιλαμβάνει σημαντικά πολιτιστικά τοπία και βιοποικιλότητα.
Η σκόπιμη ενέργεια της διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς από το παρόν για το μέλλον, είναι γνωστή ως διατήρηση ή συντήρηση αν και αυτοί οι όροι μπορεί να έχουν πιο συγκεκριμένο ή τεχνικό νόημα στα ίδια γενικά πλαίσια μιας άλλης διαλέκτου. Η πολιτιστική κληρονομιά είναι μοναδική και αναντικατάστατη, γεγονός το οποίο φορτίζει τον σύγχρονο πολιτισμό με την ευθύνη της διατήρησης και διαφύλαξής της.
Μικρότερα αντικείμενα όπως έργα τέχνης και άλλα πολιτιστικά αριστουργήματα συλλέγονται από Μουσεία και γκαλερί. Στα πλαίσια αυτής της διαφύλαξης του πολιτιστικού αποθέματος, έγιναν επιτυχείς προσπάθειες για τη διατήρηση της «μελλοντικής κληρονομιάς» πολλών εθνών. Οργανισμοί, όπως η UNESCO απέκτησαν με επιτυχία την απαραίτητη στήριξη του εν λόγω έργου.
Ας έλθουμε τώρα στη Μικρασιατική κληρονομιά. Το κράτος χρόνια τώρα κωφεύει στα αιτήματα των Μικρασιατικών Ομοσπονδιών και Συλλόγων/Σωματείων για τη δημιουργία ενός Μουσείου όπου θα στεγάσει τα ενθυμήματα των προσφύγων της Μικρασίας. Με τον όρο Μικρασία αναφέρομαι σε όλες τις γεωγραφικές ενότητες χριστιανικών πληθυσμών της Μ. Ασίας, του Πόντου και των Ανατολικοθρακιωτών. Οι υποσχέσεις πολλές, αλλά τα αποτελέσματα μηδαμινά. Οι προσφυγικές πολυκατοικίες της Λεωφ. Αλεξάνδρας στην Αθήνα και ο χώρος του στρατοπέδου Π. Μελά στη Θεσσαλονίκη, είναι στο στάδιο των μελετών και των θα…
Βέβαια χρόνια τώρα οι προσφυγικοί σύλλογοι και μεμονωμένοι δήμοι προσπαθούν και προσπάθησαν να κρατήσουν αυτή την μικρασιατική κληρονομιά δημιουργώντας μικρά τοπικά μουσεία ή αναγείροντας μνημεία που θυμίζουν τις αλησμόνητες πατρίδες των προγόνων μας.
Έτσι το 2002 ο υποψήφιος δήμαρχος Ν. Ιωνίας και πρώην υπουργός Γιάννης Χαραλάμπους[1] στο προεκλογικό του πρόγραμμα συμπεριέλαβε την δημιουργία ενός Κέντρου Μικρασιατικού Πολιτισμού. Και πράγματι όταν κέρδισε τις εκλογές τον Οκτώβρη του 2002, δεν άργησε την προγραμματική του εξαγγελία να την κάνει πράξη. Τον Ιούλιο του 2003 ιδρύει το Κέντρο Σπουδής και Ανάδειξης Μικρασιατικού Πολιτισμού δήμου Ν. Ιωνίας και σε συντομογραφία ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ.
Το εν λόγω Κέντρο αποτελεί Ν.Π.Δ.Δ. και διέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 203 του Π.Δ. 410/95 (Δ.Κ.Κ.) ενώ η ίδρυσή του δημοσιεύθηκε στο Φ.Ε.Κ. αριθ. 646/τ. 2/2003, όπου παρατίθεται η σχετική Συστατική Πράξη του Δημοτικού Συμβουλίου Νέας Ιωνίας Αττικής (113/03). Με την υπ’ αριθ. 36281/04.08.2011 υπουργική απόφαση (Φ.Ε.Κ. Β’ 1765/5.8.2011) το ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. εξαιρέθηκε της συγχώνευσης κι εξακολουθεί να λειτουργεί ως αυτόνομο Ν.Π.Δ.Δ.
Για την επίτευξη των σκοπών του, το ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. μπορεί να συνεργάζεται με τις υπηρεσίες του Δήμου και των Νομικών Προσώπων του, με τους Ο.Τ.Α. γενικότερα, με Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ., και με πολίτες.
Στο πλαίσιο των δράσεων του Κέντρου περιλαμβάνονται η έρευνα, μελέτη και εκπόνηση προγραμμάτων, η ίδρυση και λειτουργία εξειδικευμένης βιβλιοθήκης, οι εκδόσεις, η προκήρυξη υποτροφιών, η καταγραφή στοιχείων του μουσικού και ορχηστικού πολιτισμού, η διδασκαλία παραδοσιακών τεχνών, η λειτουργία μουσείων, η διεξαγωγή εκθέσεων και η οργάνωση εκδηλώσεων και συνεδρίων.
Οι πόροι του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. προέρχονται από το Δήμο Ν. Ιωνίας. (50.000€ τον χρόνο).
Το Κέντρο στεγάζεται σε ανακαινισμένους χώρους του συγκροτήματος κτιρίων του Δήμου Νέας Ιωνίας που βρίσκονται στην οδό Πατρ. Ιωακείμ 4, πολύ κοντά στο σταθμό των Η.Σ.Α.Π. ενώ σε καθημερινή βάση, υποδεχόμαστε το κοινό από τις 09:30 έως τις 13:00 ή σχολεία και συλλόγους κατόπιν συνεννόησης.
Το ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. του δήμου Ν. Ιωνίας μετά την ίδρυσή του, έχει δημιουργήσει το Μουσείο Λαογραφίας και Μουσείο Υφαντουργίας-Ταπητουργίας μοναδικό στο είδος του, βιβλιοθήκη και γραφεία Διοίκησης.
Στεγάζεται (μαζί με το Συνεδριακό Κέντρο και το Κ.Ε.Π.) σε ένα αναπαλαιωμένο κτίριο ταπητουργείου, της «Ανατολικής Ταπητουργίας Α.Ε.» που έκτισαν οι Μικρασιάτες πρόσφυγες το 1924 όταν ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στους Ποδαράδες όπως ήταν η πρώτη ονομασία της Ν. Ιωνίας.
Στο Μουσείο Λαογραφίας φυλάσσονται αυθεντικές παραδοσιακές ενδυμασίες από πολλές περιοχές των αλησμόνητων πατρίδων αλλά και ενθυμήματα που μας προσέφεραν οι απόγονοι δεύτερης και τρίτης γενιάς.
Από τις μεγαλύτερες δραστηριότητες του Κέντρου μας είναι η διοργάνωση των 3ήμερων συμποσίων που ξεκίνησαν το 2004 και συνεχίζονται μέχρι σήμερα ανελλιπώς δίνοντας στους καθηγητές, ιστορικούς, ερευνητές αφενός μεν να παρουσιάσουν τις εργασίες τους, αφετέρου το υλικό που καταθέτουν αποτελεί πολύτιμο υλικό για τους ασχολούμενους με τα μικρασιατικά θέματα.
Βέβαια όλο αυτό το υλικό αφενός εκδίδεται σε αντίστοιχους τόμους και αναρτάται στην ιστοσελίδα μας για να γίνει κτήμα και αυτών που δεν μπόρεσαν να το προμηθευτούν σε έντυπη μορφή λόγω εξάντλησης. Αξίζει τον κόπο να σας αναφέρω τους τίτλους των συμποσίων:
- 2004. Ο Ελληνισμός της Μ. Ασίας από την αρχαιότητα ως τη Μεγάλη ΄Εξοδο.
- 2005. Παιδεία-Εκπαίδευση στις αλησμόνητες πατρίδες της Ανατολής. Στην έναρξη του συμποσίου παρέστη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας
- 2007. Τρεις χιλιετίες Μικρασιατικού Πολιτισμού.
- 2009. Πολιτικοί, Κοινωνικοί, Οικονομικοί θεσμοί των Ελλήνων της Μ. Ασίας κατά τους νεότερους χρόνους.
- 2011. Η συμβολή των προσφύγων στην Πολιτική, Πολιτιστική και Οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδος.
- 2013. Η κοινωνική μέριμνα στις Ελληνικές Κοινότητες της Μ. Ασίας κατά τους νεότερους χρόνους.
- 2015. Η θέση και ο ρόλος της Μικρασιάτισσας κατά τους νεότερους χρόνους, έως το 1922. Την έναρξη των εργασιών του συμποσίου πραγματοποίησε ο Πρόεδρος της Βουλής κ. Νικ. Βούτσης.
- 2017. Λίγο πριν την 100ετία. Πώς και γιατί οι Έλληνες υπέστησαν την μεγαλύτερη καταστροφή της Ιστορίας τους.
- 2019. Η επίδραση των Μικρασιατών προσφύγων στον νεοελληνικό πολιτισμό.
- 2022. Από τη Συνθήκη των Σεβρών στη Συνθήκη της Λωζάνης. Μάλιστα την έναρξη των εργασιών του Συμποσίου, πραγματοποίησε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας κα Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Πριν την έναρξη των συμποσίων τιμούμε προσωπικότητες ή ιδρύματα του Μικρασιατικού χώρου:
- τον Κωνσταντίνο Δεσποτόπουλο, τον Σμυρνιό Ακαδημαϊκό,
- την Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, την Πρύτανη της Σορβόνης,
- την Νάνσυ Χόρτον, κόρη του Αμερικανού Προξένου στη Σμύρνη George Horton τον Αύγουστο-Σεπτέμβριο 1922,
- τον Φώτη Κόντογλου, τον μεγάλο ζωγράφο, αγιογράφο, λογοτέχνη
- τον επίτιμο Πρόεδρο του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. κ. Χάρη Σαπουντζάκη,
- την Μεγάλη του Γένους Σχολή, στην Κωνσταντινούπολη,
- την Μέλπω Μερλιέ, ιδρυτή του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών,
- τον Γιάννη Χαραλάμπους, ιδρυτή του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ.,
- την Γενική Πρόξενο στη Σμύρνη, κα Αργυρώ Παπούλια που σήμερα είναι η Πρέσβης μας στο Μεξικό
- τον Henry Morgenthau και Asa Jennings
Ιδιαίτερη στιγμή από τις πολλές που ζήσαμε σε όλα αυτά τα συμπόσια, ήταν η ζωντανή μας σύνδεση μέσω Skype, με το Προξενείο μας στη Σμύρνη όταν μας απηύθυνε χαιρετισμό η Γενική Πρόξενος κα Αργυρώ Παπούλια επειδή λόγω υπηρεσιακών αναγκών δεν μπόρεσε να παρευρεθεί στο Συνεδριακό Κέντρο Ν. Ιωνίας.
Βέβαια η συγκίνηση μου έφτασε στον υπέρτατο βαθμό θα έλεγα όταν ένα μήνα μετά πήγα στην Σμύρνη και την ημέρα των Θεοφανίων της επέδωσα την τιμητική διάκριση μέσα στο Προξενείο της Σμύρνης και στη συνέχεια ο σεβασμιότατος Μητροπολίτης Σμύρνης κ. Βαρθολομαίος έριξε τον σταυρό στο λιμάνι της Σμύρνης, μέσα σε χιονόνερο και με λίγους επισκέπτες από την Ελλάδα, μεταξύ των οποίων ήταν και η ομάδα πόλο του Γ.Σ. ΑΠΟΛΛΩΝ, όπου έδωσε και 2 ματς με Τουρκική ομάδα.
Συγκλονιστικές στιγμές!
Τώρα θα αναρωτηθείτε ποιοi έχουν κάνει εισηγήσεις στα συμπόσια μας;
Καθηγητές ελληνικών πανεπιστημίων και θα αναφέρω για συντομία μόνο τα ονόματά τους χωρίς την ιδιότητά τους: Ιάκωβος Ακτσόγλου, Γιώργος Γιαννακόπουλος, Παρασκευάς Κονόρτας, Θεοδόσης Πυλαρινός, Βασίλειος Χομπάς, Αθανάσιος Χρήστου, Θεοφάνης Μαλκίδης, Χάρης Μπαμπούνης, Κων/νος Φωτιάδης, Νικόλαος Ουζούνογλου, Σία Αναγνωστοπούλου, Κυριάκος Χατζηκυριακίδης, Γιώργος Μαυρογορδάτος, Λάζαρος Βλαδίμηρος, Σπυρίδων Πλουμίδης, Ειρήνη Σαρίογλου, Νίκη Καλτσόγια-Τουρναβίτη, Θάνος Βερέμης, Άγγελος Συρίγος, Ηλίας Νικολακόπουλος, Δημήτρης Σταματόπουλος, Αθανάσιος Καραθανάσης, Νικόλαος Γκιολές, Αντώνης Κλάψης, Κων/νος Κολιόπουλος, Ιάκωβος Μιχαηλίδης, Κων/νος Υφαντής, Χάρης Εξερτζόγλου.
Επίσης δώσαμε βήμα σε υποψήφιους διδάκτορες, μελετητές, συγγραφείς και ερευνητές να παρουσιάσουν τις εργασίες τους: Νίκος Βικέτος, Χρήστος Μπαλόγλου, Δημήτρης Ψαρρός, Πέτρος Λινάρδος, Αρχοντία Παπαδοπούλου, Λήδα Ιστικοπούλου, Νίτσα Ευτυχίδου-Παραρά, Αντώνης Παυλίδης, Χάρης Σαπουντζάκης, Χρίστος Σολδάτος, Μελέτης Μελετόπουλος, Νίκος Λυγερός, Αρχάγγελος Γαβριήλ, Φαίδων Παπαθεοδώρου, Βλάσης Αγτζίδης, Λάζαρος Εφραίμογλου, Άλκης Ρήγος, Μαρία Βεϊνόγλου, Κων/νος Νίγδελης, Σωτήρης Ριζάς, Σταύρος Ανεστίδης, Χρίστος Βασιλόπουλος, Ανδρέας Μπαλτάς, Ηλίας Μαμαλάκης, Ελισάβετ Κοντογιώργη, Θεοδόσης Κυριακίδης, Φωτεινή Τομαή κ.α.
Συνολικά στα 10 συμπόσια είχαμε περίπου 140 εισηγήσεις με θέματα που αφορούν τον Μικρασιατικό Πολιτισμό και την κληρονομιά που άφησαν οι πρόσφυγες ερχόμενοι στην Ελλάδα, όσοι επέζησαν βέβαια.
Από τις δεκάδες εκδηλώσεις και ενδιαφέρουσες ημερίδες που έχουμε πραγματοποιήσει ξεχωρίζει η ημερίδα «Ελληνισμός και Ορθοδοξία στη Μ. Ασία» που πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο του 2017, σε συνεργασία με την Ιερά Μητρόπολη Ν.Ι.Φ.Η.Χ. και τον σεβασμιότατο Μητροπολίτη Ν. Ιωνίας κ. Γαβριήλ, όπου παρέστη και απηύθυνε χαιρετισμό ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος, μιλώντας εγκωμιαστικά για το έργο του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. ενώ εισηγήσεις πραγματοποίησαν ο τότε Μητροπολίτης Προύσης και σήμερα Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος, οι καθηγητές Πανεπιστημίων Κων. Φωτιάδης και Αθαν. Καραθανάσης και ο συγγραφέας και ιστορικός Χάρης Σαπουντζάκης.
Τα εν λόγω πρακτικά κυκλοφόρησαν και σε έντυπη μορφή, έχουν δε αναρτηθεί και στην ιστοσελίδα μας.
Επίσης πραγματοποιήθηκαν ημερίδες που είχαν ως θέμα την ταπητουργία, αφού η Ν. Ιωνία ήταν το πρώτο ταπητουργικό κέντρο της Ελλάδας την περίοδο 1922-1932 και την υφαντουργία αφού οι πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής κατέστησαν την Ν. Ιωνία ως το Manchester της Ελλάδας λόγω των μικρών και μεγάλων υφαντουργικών μονάδων την περίοδο 1950-1970.
Αλλά εκτός από τα συμπόσια και ημερίδες έχουμε πραγματοποιήσει 5 πανελλήνιους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς ενηλίκων και στους 3 πρωτεύσαντες, το βραβείο τους ήταν η έκδοση του πονήματός τους σε 1.000 αντίτυπα.
Στους υπολοίπους δύο απονεμήθηκαν τιμητικές διακρίσεις.
Έτσι εκδώσαμε τα βιβλία:
1. «Το Πελλαδάρι στους αιώνες»: Δημήτρη Ρήγα, 2015, σελ. 334.
2. «Ο άνθρωπος που έκανε τις Κυδωνιές ν’ ανθίσουν»: Ειρήνης Βεκρή, 2017, σελ. 150.
3. «Η Μικρά Ασία μέσα από τη Λογοτεχνία», Ειρήνης Κατσίπη-Σπυριδάκη, 2019, σελ. 192.
Παράλληλα το ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. εξέδωσε βιβλία τοπικού ενδιαφέροντος και μελέτες συγγραφέων με ειδικό ενδιαφέρον:
- «Νέα Ιωνία 1923 – 2003: 80 χρόνια». Λεύκωμα, 2004, σελ. 204.
- «Στέλιος Καζαντζίδης» Μικρασιάτες μουσικοί της Νέας Ιωνίας: Στ. Ουλκέρογλου-Π. Αμελίδη-Ευστ. Τσεσμελή, 2005, σελ. 78.
- «Μικρασιατικός Γλωσσικός Πλούτος»: Νίτσα Παραρά-Ευτυχίδου. 2006 Α’ έκδοση, 2008, Β’ έκδοση, σελ. 272.
- «Τα πρώτα σχολεία των προσφύγων στη Νέα Ιωνία»: Χάρης Σαπουντζάκη-Μάκης Λυκούδης. Α’ έκδοση 2007, Β’ έκδοση 2008, σελ. 270.
- «Εκκλησιαστικά κειμήλια των πατρίδων της καθ’ ημάς Ανατολής στους ναούς της Ν. Ιωνίας». Λεύκωμα, 2009, σελ. 230.
- «Βραχοκκλησιές και πετρομονάστηρα της Καππαδοκίας»: Γιάννης Σταματιάδης, 2009, σελ. 250.
- «Τα Ελληνικά Κωνσταντινουπολίτικα περιοδικά για παιδιά και νέους» (1898- 1919): Ζαχαρούλα Καραβά, 2010, σελ. 367.
- «Τσεσμές. Πολιτισμός και καθημερινή ζωή»: Κορίννα Ανδριώτου-Μπούρχα, 2010, σελ. 244.
- «Καππαδοκικά παραμύθια και λαϊκές παραδόσεις»: Ιορδάνης Παπαδόπουλος. 2011, Α’ έκδοση, 2012 Β’ έκδοση, σελ. 134.
- «Οι εκλογές στη Ν. Ιωνία 1923-1975 (Βουλευτικές-Δημοτικές-Γερουσιαστικές», Λουκάς Χριστοδούλου, 2016, σελ. 450.
- «Καππαδοκία. Λατρευτικά και άλλα τινά στον αέναο κύκλο του χρόνου», Κων. Νίγδελη, 2018, σελ. 450. (Έλαβε τον έπαινο της Ακαδημίας Αθηνών)
- «Η συμβολή των Μικρασιατών στην Επανάσταση του 1821»: Συλλογικός τόμος, 2021, σελ. 250. Το εν λόγω βιβλίο έλαβε ένα από τα πρώτα βιβλία της Εστίας Ν. Σμύρνης στον λογοτεχνικό διαγωνισμό που έλαβε μέρος, στην κατηγορία «Μελέτες» πριν από λίγες ημέρες στο λογοτεχνικό διαγωνισμό της «Εστίας Ν. Σμύρνης».
- «Ο τραγικός ξεριζωμός των χριστιανικών πληθυσμών της Ανατολής. Οι διαδρομές σωτηρίας τους» 2022, σελ. 620: 47 συγγραφείς Β΄ και Γ΄ γενιάς προσφύγων περιγράφουν τις αλησμόνητες πατρίδες των προγόνων τους μέχρι την εγκατάστασή τους στην Ελλάδα.
Παράλληλα καταρτίσαμε μαθητικά προγράμματα:
Το ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην οργάνωση επιμορφωτικών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τους μαθητές των σχολείων, ώστε να φέρει σε επαφή τους νέους, κατά βιωματικό τρόπο, με την ιστορία και τον πολιτισμό των πατρίδων της Aνατολής. Ήδη στο πλαίσιο αυτό έχουν οργανωθεί πέντε προγράμματα με τα εξής θέματα:
- Το μετάξι
- Συνομιλώντας με την ιστορία και την παράδοση
- Το χαλί
- Το θέατρο σκιών
- Τα μέσα μαζικής μεταφοράς
Τα προγράμματα αυτά, διάρκειας περίπου ενός μηνός το καθένα, παρουσίασαν ειδικοί παιδαγωγοί και εμψυχωτές και απευθύνονταν σε μαθητές Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού και Α΄ και Β΄ Γυμνασίου κατά κύριο λόγο σχολείων της Ν. Ιωνίας, χωρίς όμως και να αποκλείονται και μαθητές άλλων σχολείων.
Τα προγράμματα μέχρι σήμερα παρακολούθησαν πάνω από 4.000 μαθητές.
Επισκέψεις σχολείων στα Μουσεία του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ.
Εκτός από τα εκπαιδευτικά προγράμματα, το ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. προγραμματίζει επισκέψεις μαθητών σχολείων, προκειμένου να γνωρίσουν από κοντά τα Μουσεία Υφαντουργίας-Ταπητουργίας και Λαογραφικό και να έχουν την ευκαιρία να ξεναγηθούν σε αυτά, να γνωρίσουν την ιστορία της πόλης αλλά και τα εκθέματα, τα οποία αποτελούν δωρεά των φίλων του Κέντρου.
Ο αθλητισμός πάει με τον πολιτισμό και έτσι εδώ και 7 χρόνια (με διακοπή λόγω του κορωνοϊού) διοργανώνουμε ανώμαλο δρόμο 10.000 μ. σε συνεργασία με τους δήμους Ν. Ιωνίας και Ν. Φιλαδέλφειας-Ν. Χαλκηδόνας στη «Μνήμη των Μικρασιατών προσφύγων που ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στη Ν. Ιωνία, Ν. Φιλαδέλφεια και Ν. Χαλκηδόνα» δίνοντας τη δυνατότητα στους αθλητές να γνωρίσουν τις γειτονιές των προσφύγων, τα εργοστάσια υφαντουργίας και ταπητουργίας και όσα οικήματα έχουν ακόμα απομείνει.
Βέβαια πολύ συχνά διοργανώνουμε και μουσικές βραδιές όπου το ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. και τα προσφυγικά σωματεία της Ν. Ιωνίας περνάμε ευχάριστα μουσικά βράδια με τραγούδια και έθιμα των αλησμόνητων πατρίδων.
Απολογιστικά να σας αναφέρω ότι έχουμε εκδώσει 25 βιβλία και 25 περιοδικά. 30.000 βιβλία και 25.000 περιοδικά έχουν διατεθεί δωρεάν σε βιβλιοθήκες δημόσιες και πανεπιστημιακές, σε ιστορικούς, ερευνητές, ιδιώτες, προσφυγικά και μικρασιατικά σωματεία σε όλη την Ελλάδα. Επίσης όλα αυτά τα βιβλία και κάποια ακόμη ιστορικά έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα μας, όπου ο ενδιαφερόμενος όπου βρίσκεται στην Ελλάδα ή στο Εξωτερικό μπορεί να τα διαβάσει ή να τα κατεβάσει.
Ειδικά για φέτος: Συμμετέχουμε με εκθέματα από τα Μουσεία μας, στις εκθέσεις που πραγματοποιούνται στο Μουσείο Μπενάκη στην οδό Πειραιώς, με τον τίτλο «ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ: Λάμψη–Καταστροφή–Ξεριζωμός–Δημιουργία», στο Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων στην οδό Σέκερη με τον τίτλο « ..Σήκω ψυχή μου» αφιερωμένη στη μουσική των προσφύγων και στις προσεχείς εκθέσεις που διοργανώνει η Βουλή των Ελλήνων στο Καπνεργοστάσιο και το Βυζαντινό και Αρχαιολογικό Μουσείο στην οδό Βασ. Σοφίας.
Νομίζω ότι όλα αυτά που σας ανέφερα σε συντομία αποτελούν τμήμα της διατήρησης της πολιτισμικής κληρονομιάς, την οποία πρέπει να κρατήσουμε και να μεταλαμπαδεύσουμε στη νέα γενιά.
Αλλά όπως γνωρίζετε οι περισσότεροι η Ν. Ιωνία, ο Βύρωνας, η Καισαριανή και η Νίκαια έχουν κοινούς δεσμούς, αφού ήταν οι 4 πρώτοι Αστικοί Προσφυγικοί Συνοικισμοί που ίδρυσε η Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων, γεγονός που επισημοποιήθηκε με την ίδρυση αντιστοίχων γραμματοσήμων πριν λίγες ημέρες. Στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. Και αυτή η δράση θεωρώ ότι εντάσσεται στο πλαίσιο της διατήρησης της πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Γιατί εμείς δεν ξεχνάμε, τους τιμάμε.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να προτείνω η Μικρασιατική Πολιτιστική κληρονομιά να αποτελέσει αντικείμενο μελέτης της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής κληρονομιάς, να γίνει μέρος της, γιατί δεν είναι γνωστή στο επιθυμητό επίπεδο.
[1] Ο Γιάννης Χαραλάμπους ήταν ένας εκ των τριών βουλευτών του ΠΑΣΟΚ (οι άλλοι δύο ήταν : ο Γιάννης Διαμαντίδης και ο Γιάννης Καψής) που στις 12 Μαΐου 1997 κατέθεσαν πρόταση νόμου να καθιερωθεί ως Ημέρα Εθνικής Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος η 14 Σεπτεμβρίου και η οποία έγινε αποδεκτή και καθιερώθηκε με ομόφωνη απόφαση της Βουλής των Ελλήνων στις 24 Σεπτεμβρίου 1998 (ΦΕΚ Α 234 / 13.10.1998). Έτσι τιμάται κάθε χρόνο στις 14 Σεπτεμβρίου.